Inauguracyjne posiedzenie Rady Muzeum Historii Żydów Polskich. Od lewej: Jerzy Halbersztadt, Bogdan Zdrojewski, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Władysław Bartoszewski, Rafał Grupiński. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich / Krzysztof Słomka

„Atlas historii Żydów polskich” to książka przełomowa - zgodzili się eksperci, historycy i autorzy.
Premiera tej bezprecedensowej publikacji objętej patronatem Muzeum Historii Żydów Polskich odbyła się w warszawskim Empiku.

O nowatorskiej książce, która mapami, ilustracjami i tekstami opowiada tysiącletnią historię Żydów polskich rozmawiali podczas konferencji historycy i autorzy.

Od lewej: Jacek Żakowski, Jerzy Halbersztadt, prof. Janusz Tazbir, Eleonora Bergman. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

„To rzetelna, bez interpretacyjnych zamierzeń, prosta i szczera w pokazywaniu historii pozycja. Taka forma zwracania się do masowego czytelnika jest słuszna” - przekonywał Jerzy Halbersztadt, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich.
„Wszyscy moi pracownicy chcieli się zaangażować w przygotowanie tej książki. Ostatecznie wśród autorów znaleźli się prof. Hanna Zaremska pracująca nad galerią „Pierwsze spotkania, pierwsze osadnictwo” i prof. Marcin Wodziński zaangażowany w galerię „Wyzwania nowoczesności”.

Od lewej: Marzena Wieczorek, redaktor naczelna wydawnictwa DEMART i Witold Sienkiewicz, redaktor książki „Atlas historii Żydów polskich”, autor map i wykresów. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Prof. Janusz Tazbir podkreślił dwie zasadnicze zalety książki.
„Moim zdaniem tytuł – „Atlas historii Żydów polskich” - zapowiada mniej niż jego zawartość, która jest dojrzałą syntezą dziejów Żydów i ich współżycia z Polakami. Po drugie jest to praca bardzo obiektywna. To nie są eseje sklejone przez introligatora tylko koherentna synteza całości dziejów.”

Od lewej: prof. Marcin Wodziński, prof. Jacek Wijaczka i dr August Grabski. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Najmocniejszą stroną publikacji jest bogata ikonografia.
Czytelnik znajdzie tam 166 map, z których część będzie wykorzystana w wystawie głównej, teksty syntetyzujące procesy i dzieje, 461 fotografii – sytuacyjnych, obyczajowych, pokazujących konkretne obiekty i panoramy oraz dokumenty źródłowe: reprodukcje z prasy, druki ulotne, plakaty wyborcze, odezwy i kartki żywnościowe.

Uczestnicy spotkania w warszawskim Empiku. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Jeden z autorów książki, prof. Marcin Wodziński, podkreślił:
„Mapy i teksty nie zajmują się dobrymi czy złymi stosunkami polsko-żydowskimi. Pokazują po prostu Żydów, którzy żyli swoim życiem bez obsesji, co myślą o nich Polacy i chrześcijanie. To błędne krążenie wokół zagadnień antysemityzmu i Holokaustu jest w książce nieobecne. Między innymi z tego powodu jest to jedyna tego typu publikacja w Polsce i nie tylko w Polsce.”

Uczestnicy spotkania w warszawskim Empiku. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Dziś, w tak nowoczesnej formie, z tak doskonałym materiałem ilustracyjnym, „Atlas historii Żydów polskich” jest wydawnictwem bez precedensu, które może dotrzeć do wszystkich. Będzie też inspirować inne przedsięwzięcia tego typu w regionach i mniejszych ośrodkach.

Młode uczestniczki spotkania w warszawskim Empiku. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Konferencja prowadzona przez Jacka Żakowskiego odbyła się 25 marca 2010 roku w Empiku, w warszawskiej galerii handlowej „Junior” przy ulicy Marszałkowskiej.

W dyskusji uczestniczyli:

Jerzy Halbersztadt, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich,

prof. Janusz Tazbir, członek Rady Muzeum Historii Żydów Polskich,

Eleonora Bergman, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego,

Marzena Wieczorek, redaktor naczelna wydawnictwa Demart,

Witold Sienkiewicz, redaktor książki, autor map i wykresów

oraz autorzy w składzie:

prof. Marcin Wodziński, współpracujący również przy projektowaniu wystawy głównej Muzeum,

prof. Jacek Wijaczka,

dr August Grabski.

26.03.2010

http://www.jewishmuseum.org.pl/news.php?type=news&miId=3&lang=pl&nId=1876  


Nowości wydawnicze


Naukowcy z międzynarodowego zespołu tworzącego wystawę główną Muzeum Historii Żydów Polskich pracują na co dzień na uczelniach w Polsce, Europie, Stanach Zjednoczonych i Izraelu.
Publikują po polsku i angielsku.
Każda z książek wykorzystuje bogate, dobrze udokumentowane źródła historyczne i warta jest przeczytania.

Ostatnie publikacje naukowców współpracujących z Muzeum Historii Żydów Polskich przy projektowaniu wystawy głównej.


1. Adam Teller, twórca galerii „Miasteczko XVII - XVIII wiek”


Polin: Studies in Polish Jewry, Volume 22, Social and Cultural Boundaries in Pre-Modern Poland. Littman

„Polin: Studies in Polish Jewry” to wydawany w Stanach Zjednoczonych rocznik, który publikuje eseje historyczne z zakresu kultury i cywilizacji żydowskiej.
Tematem najświeższego artykułu Adama Tellera, Magdy Teter i Antoniego Polonsky są granice – psychiczne, polityczne, społeczne, religijne i kulturowe – kluczowy element życia w średniowiecznej i wczesnonowożytnej Polsce.
Autorzy, analizując kontakty między Żydami i chrześcijanami w Polsce pokazują, w jaki sposób granice te były respektowane, przekraczane lub negocjowane.


2. Marcin Wodziński, twórca galerii „Wyzwania nowoczesności”


Hasidism and Politics. The Kingdom of Poland, 1815–1864, Littman, premiera w maju 2011

Tłumaczenie książki „Władze Królestwa Polskiego wobec chasydyzmu. Z dziejów stosunków politycznych.”
Książka analizuje skomplikowane relacje między władzami Królestwa Polskiego a ruchem chasydzkim w latach 1815-1864. Dowodzi, że najważniejszym czynnikiem kształtującym politykę państwa wobec chasydyzmu nie były dalekosiężne plany i strategie państwowe, lecz biurokratyczne mikropraktyki i mentalność urzędników.
Studium skupia się na analizie wpływu administracji, procesów decyzyjnych, mikropolitycznych mechanizmów oraz czynników „niskich” i pozamerytorycznych na ostateczny kształt polityki państwa wobec ruchu chasydzkiego i całej żydowskiej społeczności.


3. Samuel Kassow, twórca galerii „Wyzwania nowoczesności” oraz „Ulica II Rzeczpospolita”


Kto napisze naszą historię? Ostatni rozdział zagłady warszawskiego getta, Amber, Żydowski Instytut Historyczny, premiera w marcu 2010

Tłumaczenie książki “Who Will Write Our History? Emanuel Ringelblum, the Warsaw Ghetto, and the Oyneg Shabes Archive”.
Praca przedstawia sylwetkę i drogę życiową E. Ringelbluma na szerokim tle życia żydowskiego, przede wszystkim politycznego i naukowego w Polsce w okresie międzywojennym.
Publikacja polskiego przekładu umożliwi czytelnikom poznanie człowieka, który w niezwykły sposób stawił czoła tragedii Zagłady i udokumentował ostatnie lata istnienia społeczności warszawskich Żydów.
Książka tłumaczona na hebrajski, niemiecki, francuski, włoski, niemiecki, portugalski i szwedzki.


4. Stanisław Krajewski, twórca galerii „Po wojnie”


Nasza żydowskość, Austeria, premiera w kwietniu 2010

Wspólnym mianownikiem esejów składających się na książkę jest „nasza żydowskość”. Nasza – czyli ludzi, którzy funkcjonują w Polsce po żydowsku, będąc zarazem w pełni uczestnikami całości, jaką jest Polska.
Pisząc o jidyszkajt, upamiętnianiu Zagłady, Jedwabnem czy przemianach 1989 roku, autor stawia się w roli rzecznika „polsko-polskich” Żydów odmiennych od Żydów „polsko-izraelskich” czy „polsko-amerykańskich”, dla których kultura polska nie jest punktem wyjścia.


5. Jacek Leociak, twórca galerii „Zagłada”


Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Wydawnictwo Literackie, premiera w kwietniu 2010

Książka analizuje konkretne przypadki Polaków, którzy w czasie II wojny światowej pomagali ukrywającym się Żydom. Ukazuje różnorakie motywacje, od ludzkiej chęci niesienia pomocy po zwykłą chciwość.
Wykorzystując bogate źródła historyczne: świadectwa i dokumenty archiwalne, szczegółowo odtwarza ówczesną rzeczywistość oraz skomplikowany kontekst historyczny, społeczny i psychologiczny.
Prezentuje moralne dylematy towarzyszące pomaganiu, dramaty ratowanych i ratujących.

Warszawa, 29.03.2010

http://www.jewishmuseum.org.pl/news.php?type=news&miId=3&lang=pl&nId=1877  



Muzeum Historii Żydów Polskich


Inicjatywa utworzenia Muzeum Historii Żydów Polskich wyszła od Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny i stopniowo zyskała uznanie zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Patronat nad tworzeniem Muzeum objął Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, a pod przewodnictwem Shimona Peresa, byłego premiera i Ministra Spraw Zagranicznych Izraela, działa Międzynarodowy Komitet Honorowy Muzeum, w skład którego wchodzą wybitne osobistości z wielu krajów.

Dzięki funduszom otrzymanym głównie od osób prywatnych i fundacji z USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Polski z czasem możliwe stało się opracowanie projektów przyszłego Muzeum, zgromadzenie unikatowej dokumentacji o polskich judaikach na świecie, a także obudzenie szerokiego poparcia międzynarodowego, które jest konieczne dla zebrania funduszy potrzebnych dla wzniesienia budynku Muzeum.

Miasto Warszawa ofiarowało na ten cel działkę ziemi przed Pomnikiem Powstania w Getcie Warszawskim.
25 stycznia 2005 roku podpisano umowę między rządem Polski, miastem Warszawą oraz Stowarzyszeniem Żydowski Instytut Historyczny, na mocy której została uzgodniona organizacja i system finansowania przyszłego Muzeum. Umożliwi to rozpoczęcie budowy siedziby Muzeum.

Budynek Muzeum powstanie według projektu architektów Rainera Mahlamäki i Ilmari Lahdelma z Finlandii Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Muzeum ma stać się punktem odniesienia dla wszystkich zainteresowanych dziedzictwem Żydów polskich oraz znakiem dokonującego się przełomu we wzajemnych stosunkach Polaków i Żydów.
Sto tysięcy Żydów przyjeżdżających corocznie do Polski znajdzie w nim najważniejsze informacje, które pozwolą im świadomie kształtować własne plany podróży do miejsc ich rodzinnej historii.

Istnienie Muzeum powinno wspomóc rozwój tożsamości żydowskiej, wśród odradzającej się wspólnoty Żydów polskich, a jednym z jego zadań będzie wspieranie wielu inicjatyw lokalnych i ogólnopolskich, podjętych w demokratycznej Polsce, by na nowo przemyśleć doświadczenie współżycia obu społeczności.

Program Muzeum będzie swego rodzaju "portalem", dającym ogólną orientację i kierującym wszystkich zainteresowanych do miejsc, w których przypominane są zarówno jasne jak i ciemne karty polsko-żydowskiej przeszłości.

Budynek Muzeum powstanie według projektu architektów Rainera Mahlamäki i Ilmari Lahdelma z Finlandii Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Muzeum powinno jednak nade wszystko stać się miejscem spotkań i dyskusji ludzi, którzy pragną lepiej poznać przeszłość i współczesną kulturę żydowską, którzy chcą zmierzyć się ze stereotypami i ograniczyć zjawiska zagrażające współczesnemu światu, takie jak ksenofobia i nacjonalistyczne uprzedzenia.
W tym sensie, musi to być miejsce dla wszystkich, promieniujące ideami otwartości, tolerancji i prawdy.


http://www.jewishmuseum.org.pl/articles.php?miId=84&lang=pl  


Organizacja Projektu Muzeum


Idea budowy Muzeum Historii Żydów Polskich narodziła się w Polsce pod wpływem pierwszego, nowoczesnego, amerykańskiego muzeum edukacyjnego U.S. Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie.

Jego twórca, urodzony w Warszawie, Jeshajahu Weinberg, który stworzył i kierował także innym muzeum - Diaspory w Tel Awiwie - stał się jednym z pierwszych entuzjastów idei budowy Muzeum Historii Żydów Polskich.

Organizacją, która powołała Muzeum jest Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, pod przewodnictwem Mariana Turskiego.
Prace nad utworzeniem Muzeum, od 2000 roku prowadzi międzynarodowy zespół ekspertów, kierowany przez dyrektora projektu Jerzego Halbersztadta.

Od 4 listopada 2005 roku Muzeum Historii Żydów Polskich jest, na mocy umowy pomiędzy Miastem Stołecznym Warszawa, Ministerstwem Kultury, a Stowarzyszeniem ŻIH wspólną instytucją kultury. Jej dyrektorem jest Jerzy Halbersztadt.

Muzeum Historii Żydów Polskich reprezentują narodowe komitety społeczne wspierające projekt. Skupiają zaangażowanych w ideę powstania Muzeum prominentnych przedstawicieli różnych środowisk.

http://www.jewishmuseum.org.pl/articles.php?miId=383&lang=pl  



Rada Muzeum Historii Żydów Polskich


Dnia 24 marca 2009 roku, w warszawskim ratuszu odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Muzeum Historii Żydów Polskich.
Członkowie Rady przystąpili do pracy od razu po otrzymaniu aktów powołania z rąk prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz.

Inauguracyjne posiedzenie Rady Muzeum Historii Żydów Polskich. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich / Krzysztof Słomka

Założyciele Muzeum - Prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski oraz Zarząd Stowarzyszenia ŻIH w osobie jego przewodniczącego Mariana Turskiego powołali Radę Muzeum Historii Żydów Polskich w składzie:

- prof. Władysław Bartoszewski,

- Corinne Evens,

- Rafał Grupiński,

- prof. Israel Gutman,

- Ewa Junczyk-Ziomecka,

- Piotr Kadlčik,

- Ewa Kawecka-Włodarczak,

- Jan Jerzy Kulik,

- Wiktor Markowicz,

- Zygmunt Rolat,

- prof. Henryk Samsonowicz,

- prof. Bożena Szaynok,

- prof. Janusz Tazbir,

- Marian Turski,

- prof. Feliks Tych.

W ten sposób zakończył się proces organizacji Muzeum Historii Żydów Polskich i dopełnienie prawnych wymogów jego funkcjonowania.

W opinii dyrektora Jerzego Halbersztadta „skład Rady zapewnia Muzeum dodatkową wiarygodność i z pewnością pomoże w prowadzeniu dalszych prac nad jego stworzeniem zgodnie z najwyższymi standardami”.

Jerzy Halbersztadt, Dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich, podczas prezentacji w Ratuszu. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich

Dzięki powstaniu Rady, Muzeum zyskało bardzo potrzebne „ciało kolektywne”, łączące i skupiające różne strony i środowiska zaangażowane w tworzenie Muzeum.
Powstała w ten sposób wspólna przestrzeń dyskusji i wymiany poglądów.

Rada, w której skład obok praktyków z różnych dziedzin weszło wielu wybitnych naukowców i znawców historii Żydów oraz historii ogólnej, będzie mogła ocenić dotychczasowy dorobek muzeum i pomóc w określeniu kierunków jego dalszego rozwoju.
Co ważne, decyzją założycieli Muzeum to właśnie Rada będzie akceptowała ostateczny kształt wystawy głównej.

Prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz i profesor Władysław Bartoszewski. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich / Krzysztof Słomka

Na początku posiedzenia Rady prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz wręczyła jej członkom akty powołania.
Spotkaniu przewodniczył profesor Władysław Bartoszewski.

W programie znalazły się wystąpienia m.in. pani prezydent oraz Bogdana Zdrojewskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przedyskutowano również stan prac nad stworzeniem Muzeum oraz zbudowaniem jego siedziby.

Bogdan Zdrojewski, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Foto: Muzeum Historii Żydów Polskich / Krzysztof Słomka

Na swoim pierwszym posiedzeniu Rada dokonała wyboru przewodniczącego.
Został nim Marian Turski, znany historyk i wieloletni kierownik działu historycznego tygodnika „Polityka”, były więzień łódzkiego getta oraz obozu KL Auschwitz-Birkenau, przewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, które kilkanaście lat temu zainicjowało prace nad utworzeniem Muzeum.

http://www.jewishmuseum.org.pl/news.php?type=news&miId=3&lang=pl&nId=1759  


Video o budynku Muzeum Historii Żydów Polskich

http://www.jewishmuseum.org.pl/articles.php?miId=131&lang=pl