wydrukuj poleć znajomym zamów materiały
Od ilu lat pracuje Pani/Pan na różnych stanowiskach menedżerskich:

powyżej 20 lat
powyżej 15 lat
powyżej 10 lat
powyżej 5 lat
poniżej 5 lat
jeszcze nie byłam/-em menedżerem
nie chcę być menedżerem


Subskrypcja najnowszych ofert pracy





Nasi partnerzy:

rp.pl
gazeta.pl
onet.pl
interia.pl
wp.pl

Prof. Andrzej K. Koźmiński: Trzy bariery dalszego rozwoju Polski 2018.10.04

Warszawa - 04 października 2018 - "Kolejne wstrząsy polityczne i czystki kadrowe zakłócają naturalne procesy tworzenia się elit biznesowych, politycznych, intelektualnych, a nawet artystycznych. Najlepszym tego procesu przykładem może być unicestwianie przez kolejne rządy instytucji służby cywilnej, potencjalnie stabilizującej administrację publiczną na szczeblu centralnym. Społeczeństwo bez elit dryfuje. Bariera kultury i praktyki politycznej jest najpoważniejszą przeszkodą w rozwoju kraju w perspektywie najbliższych dziesięcioleci." - pisze twórca Akademii Leona Koźmińskiego.

Prof. dr hab. Andrzej K. Koźmiński, twórca Akademii Leona Koźmińskiego.
Foto dzięki uprzejmości ALK
 

Warszawa – 04 października 2018

Dzięki uprzejmości dziennika „Rzeczpospolita” zamieszczamy poniżej pełny tekst artykułu prof. dr hab. Andrzeja K. Koźmińskiego, twórcy Akademii Leona Koźmińskiego, zamieszczony w dzisiejszym wydaniu dziennika „Rzeczpospolita”, w ramach projektu Polska 2050.


Trzy bariery polskie

Przez cały okres nowoczesności (czyli poczynając od rewolucji przemysłowej) historia rozwoju Polski, a właściwie ziem polskich, wyznaczona była z jednej strony przez żmudne pokonywanie odziedziczonych barier i ograniczeń, a z drugiej przez szanse i zagrożenia, jakie stwarzało zewnętrzne otoczenie międzynarodowe.
Podobnie będzie i w najbliższych dziesięcioleciach.

W całym tym okresie, pomijając tragiczne czasy wojen, bywały okresy szybszego i wolniejszego rozwoju.
Tempo i kierunek zmian były w przeważającej mierze uwarunkowane zewnętrznie (np. rozwój przemysłu tekstylnego w zaborze rosyjskim czy polskich stoczni w ramach RWPG, czyli organizacji gospodarczej sowieckiego imperium).

W okresie międzywojennym odrodzone państwo polskie przejęło inicjatywę modernizacji Polski, ale czasu było zbyt mało, a zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania zbyt trudne, by odrobić wiekowe zapóźnienie wobec wiodących krajów Europy.

Na tym historycznym tle niemal 30-letni okres po 1989 roku jawi się jako pasmo nieznanych przedtem ekonomicznych sukcesów.
Aby w pełni zdać sobie z tego sprawę, warto sięgnąć do wydanej w tym roku przez Oxford University Press książki Marcina Piątkowskiego „Europe's Growth Champion" przedstawiającej szczegółowo anatomię tego sukcesu.
Jego miarą jest chociażby to, że z około 30 proc. PKB „starej piętnastki" UE na mieszkańca w 1990 roku, w 2017 roku Polska osiągnęła poziom 57 proc., a skala realnej konsumpcji wyniosła 70 proc. przeciętnej w strefie euro.
Jak przekonuje Piątkowski, jest to sukces unikalny w skali globu, nawet w porównaniu z „azjatyckimi tygrysami".


Źródła sukcesu

Jest wiele przyczyn ekonomicznego sukcesu polskiej transformacji.
Jako szczególnie istotne warto wymienić:

• wysoki udział sektora prywatnego w tworzeniu PKB już w ostatnich latach komunizmu;

• częste wyjazdy zarobkowe Polaków na Zachód i wynikające z nich znaczne oszczędności prywatne w „twardych" walutach jako źródło kapitału początkowego;

• szybkie i radykalne opanowanie inflacji, rozsądną politykę monetarną, zdrowy system bankowy pod nadzorem państwa;

• wysokie kwalifikacje, wydajność i relatywnie niskie wynagrodzenia pracowników;

• proces prywatyzacji, który doprowadził do przewagi kapitału zagranicznego i rodzimej przedsiębiorczości nad politycznie zakorzenionymi „oligarchami";

• wysoki poziom absorpcji środków UE i ogólnie dobra koniunktura w Europie, a zwłaszcza w Niemczech;

• rządy prawa i stosunkowo niski poziom korupcji w porównaniu z innymi krajami regionu (vide Węgry czy Czechy nie mówiąc np. o Ukrainie);

• - szybki wzrost poziomu edukacji.

Przede wszystkim jednak sukces zawdzięczamy pragmatycznej i proreformatorskiej polityce kolejnych rządów, które następując po sobie w wyniku demokratycznego procesu, w niemałej mierze korygowały błędy poprzedników.

Oczywiście mogło być lepiej i bez trudu można wymienić istotne niekiedy niedociągnięcia w każdym z wymienionych punktów.
Ale niewątpliwie ogólnie transformacja poszła nam lepiej niż w innych krajach regionu.

Prof. dr hab. Andrzej K. Koźmiński, twórca Akademii Leona Koźmińskiego.
Foto dzięki uprzejmości ALK
 

Przeszkody do pokonania

O ile bieżącą sytuację gospodarczą kraju można określić jako dobrą, to nietrudno zauważyć, że wymienione powyżej źródła dotychczasowych sukcesów tracą na aktualności i znaczeniu, skazane są na gaśnięcie w czasie lub nie wytrzymują konfrontacji z już osiągniętym lub aspiracyjnym poziomem rozwoju.

Trzeba więc przyjrzeć się tym barierom rozwoju, z którymi wypadnie nam się zmierzyć w najbliższych dekadach w perspektywie do roku 2050.

Pokuszę się o omówienie trzech z nich.

Znamienne jest to, że mają one charakter społeczny.
Można powiedzieć, że jest to „społeczna cena" za osiągnięty sukces ekonomiczny.
Są to swego rodzaju bariery pierwotne – z nich wynikają bowiem twarde ograniczenia najczęściej wymieniane przez ekonomistów: demograficzne, energetyczne, kapitałowe, technologiczne i inne.

Pierwsza bariera, która może zahamować dalszy rozwój, to bariera aspiracji, a ściślej pokusa ich szybkiego i łatwego realizowania.

W społeczeństwach, w których poziom i jakość życia szybko rosną, przy nieuniknionym rozwarstwieniu, sukces ekonomiczny jest dostrzegalny, i potęguje aspiracje, a niekiedy zawiść. Dodatkowo wzmaga je możliwość bezpośredniej obserwacji zamożniejszych części Europy.

Znamienne słowa na ten temat wielkiego kronikarza Jana Długosza docierają do nas już z XV wieku:
„Jeśli różne narody odznaczają się rozmaitymi przymiotami jak i wadami to naród polski jest skłonny do zazdrości i potwarzy".
Bywają one potężnym paliwem politycznym.

Aspiracje mogą być czynnikiem prorozwojowym, pod warunkiem że realizowane są poprzez pracę, przedsiębiorczość, zwiększoną wydajność.

Jeżeli jednak politycy w poszukiwaniu poparcia decydują się szybko realizować rosnące aspiracje przez ekspansywną i kosztowną politykę socjalną (np. w postaci bezwarunkowych świadczeń pieniężnych lub przywilejów) finansowaną twardymi zobowiązaniami budżetu, wówczas nawet osiągając pozytywne efekty w krótkim okresie, w dłuższej perspektywie budują barierę rozwoju.

Po pierwsze bowiem osłabiają motywację do pracy i chęć aktywnego uczestnictwa w rynku pracy, a po drugie, zwłaszcza w warunkach wysokiego zadłużenia, narażają gospodarkę na wstrząs, w przypadku pogorszenia koniunktury, zwłaszcza zewnętrznej, i konieczności finansowania „dobrobytu" nadmiernym długiem lub podatkiem inflacyjnym.

Pokusa działania w ten sposób, nazwijmy ją „pokusą grecką" (żeby nie powiedzieć „wenezuelską"), pojawia się zwłaszcza w okresach dobrej koniunktury.
I to jest nasz obecny przypadek.

Nasza gospodarka jest mocno zależna od koniunktury międzynarodowej, a zwłaszcza europejskiej.
Ulega ona nieuchronnym fluktuacjom, ostatnio coraz trudniejszym do przewidzenia ze względu na czynniki polityczne, takie jak brexit czy polityka handlowa administracji amerykańskiej.
W ciągu najbliższych dziesięcioleci z pewnością nieraz „wahnie się" w dół.
Trzeba być na to przygotowanym, gromadząc nadwyżki budżetowe i bezpieczne rezerwy.


Zasadzka braku zaufania

Druga to bariera zaufania.

Badania socjologiczne niezmiennie wskazują, że od lat poziom zaufania w naszym społeczeństwie jest katastrofalnie niski – ponad czterokrotnie niższy niż w krajach skandynawskich.
To zjawisko ma co najmniej dwa podstawowe wymiary: zaufanie do państwa i ogólnie do instytucji oraz zaufanie ludzi do siebie wzajemnie.

W ciągu wieków poprzedzających rozbiory państwo polskie było coraz słabsze i coraz bardziej nieudolne.
Nie budziło więc zaufania obywateli.
Ideałem była „złota wolność szlachecka".

Odzyskanie państwowości w 1918 roku zaowocowało powstaniem silnego i dobrze zorganizowanego, a nawet represyjnego organizmu państwowego.
Był on przedmiotem swoistego patriotycznego kultu.
I to państwo całkowicie zawiodło w 1939 roku, pozostawiając obywateli na pastwę okrutnych okupantów i skazując ich przez dziesięciolecia wyłącznie na własną i najbliższych zaradność.
W rezultacie nawet ci, którzy nigdy nie słyszeli o dramacie szosy zaleszczyckiej, wiedzą od dziadków i rodziców, że na państwo liczyć nie można.

Ta postawa przetrwała w PRL, owocując ekonomiczną samoobroną społeczeństwa przez pokolenia prywaciarzy, badylarzy, straganiarzy, cinkciarzy, handlujących turystów itp.
To oni wprowadzili nas w gospodarkę rynkową.
Ale cwaniacka mentalność przetrwała i w wolnej Polsce.
Państwo próbuje z nią walczyć, mnożąc przepisy, kontrole, zabezpieczenia, represje mniej lub bardziej skuteczne, choć nieraz uzasadnione, jak w przypadku zwalczania nadużyć podatkowych.

W rezultacie wzajemna nieufność pomiędzy państwem a biznesem, państwem a obywatelem nie maleje, a nawet okresami narasta, zwłaszcza wówczas, gdy przedmiotem gry politycznej staje się wymiar sprawiedliwości.

Efektem jest nie tylko postępująca mimo licznych pro biznesowych deklaracji biurokratyzacja, komplikująca i opóźniająca procesy gospodarowania, ale także ograniczanie inwestycji prywatnych i odpływ kapitału z Polski.

Wyrazem nieufności państwa do rynku, do przedsiębiorczości i przedsiębiorców jest tendencja „nacjonalizacji", czyli przejmowania na własność i pod zarząd państwowy kolejnych firm, a nawet całych branż.

To koncepcja archaiczna rodem z międzywojnia, która zagraża efektywności wykorzystania wartościowych zasobów poprzez bezpośredni import polityki do zarządzania.
Współczesne państwa dysponują znacznie bardziej precyzyjnymi i subtelnymi mechanizmami oddziaływania na gospodarkę.

Brak zaufania pomiędzy ludźmi owocuje negatywnymi skutkami zarówno w życiu społecznym jak i w biznesie.

W życiu społecznym nieufność owocuje słabością społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych, które ciągle bardzo niemrawo, choć ostatnio nieco silniej, przeciwstawiają się politykom, biurokracji i biznesowi walcząc o swoje grupowe interesy.

W sferze biznesu nieufność jest barierą rozwoju, przeszkadza bowiem aliansom i połączeniom firm, a także przekształceniom firm rodzinnych w spółki finansujące się na giełdzie.

To dlatego niewielkie są szanse na powstanie w Polsce regionalnych gigantów, nie mówiąc już o graczach w skali globalnej.

Prof. dr hab. Andrzej K. Koźmiński, twórca Akademii Leona Koźmińskiego.
Foto dzięki uprzejmości ALK
 

Brak ciągłości

Trzecia bariera to często omawiana i analizowana bariera polityczna.

Zajadłość walki politycznej i niezdolność do osiągania ponadpartyjnych kompromisów i porozumień ma w Polsce długą tradycję sięgającą końca I Rzeczypospolitej (Sarmaci kontra oświeceniowi kosmopolici), rozbiorów (romantycy kontra pozytywiści) czy II Rzeczypospolitej (endecy vs. piłsudczycy i socjaliści).

Przyczyną są głębokie i emocjonalnie przeżywane podziały światopoglądowe i ideologiczne.

Obecnie polską politykę dominuje równie głęboki i emocjonalny podział na „PiS i anty-PiS". On ma także swoje głębokie korzenie, które niestety nie są przedmiotem równie poważnej debaty, jak niegdyś między romantykami a pozytywistami, czy w Galicji między stańczykami a mesjanistami.

Efektem głębokości podziałów i zajadłości konfliktu jest brak ciągłości w polityce państwa.
Każda kolejna zwycięska opcja polityczna deprecjonuje i niszczy dorobek poprzednich, no i oczywiście całkowicie wymienia kadry, nawet jeśli nie zawsze na mniej kwalifikowane, to z pewnością mniej doświadczone i niedysponujące odpowiednim kapitałem kontaktów.

Odbija się to negatywnie na funkcjonowaniu państwa w otoczeniu międzynarodowym (także w wymiarze gospodarczym) i obniża jego prestiż, spychając je na dalekie peryferie świata zachodniego
.

Przede wszystkim jednak brak politycznej ciągłości uniemożliwia realizację obliczonej na dekady długofalowej polityki w takich kluczowych obszarach, jak: energia, środowisko, edukacja, nauka czy obrona.

Kolejne wstrząsy polityczne i czystki kadrowe zakłócają naturalne procesy tworzenia się elit biznesowych, politycznych, intelektualnych, a nawet artystycznych.
Najlepszym tego procesu przykładem może być unicestwianie przez kolejne rządy instytucji służby cywilnej, potencjalnie stabilizującej administrację publiczną na szczeblu centralnym.

Społeczeństwo bez elit dryfuje.
Bariera kultury i praktyki politycznej jest najpoważniejszą przeszkodą w rozwoju kraju w perspektywie najbliższych dziesięcioleci.


Oczywiście jedynie wróżka byłaby w stanie odpowiedzieć na pytanie, jak w ciągu najbliższych dziesięcioleci będziemy sobie radzili z omówionymi powyżej barierami rozwojowymi.

Możliwe są zarówno optymistyczne jak i pesymistyczne scenariusze.
Pewne jest jedynie to, że będziemy się musieli z nimi zmierzyć i że w tej konfrontacji, jak zawsze dotąd w historii Polski, wiele będzie zależało od zewnętrznych uwarunkowań zarówno geopolitycznych jak i gospodarczych.


Prof. dr hab. Andrzej K. Koźmiński


Źródło: Dziennik „Rzeczpospolita

http://www.rp.pl/  


Wizytówka prof. Andrzeja K. Koźmińskiego

http://www.kozminski.edu.pl/pl/kadra-i-badania/wyszukiwarka-pracownikow/wizytowka/?id=88  


Redakcja ASTROMAN Magazine zaprasza do przeczytania także innych artykułów dotyczących projektu Polska 2050, zamieszczonych na stronach internetowych dziennika „Rzeczpospolita”, w tym:

Chrabota: Powstaje strategia Polska 2050

https://www.rp.pl/article/20180926/OPINION/180929479  

Pietryga: Strategia na czasy przełomu

https://www.rp.pl/article/20180927/OPINION/309279868  

Szymanek: Nie zapomnieć o ludziach

https://www.rp.pl/article/20180927/OPINION/309279869  

Szułdrzyński: Przetrwanie polskości

https://www.rp.pl/article/20180927/OPINION/309279873  

Kowalczyk: Wyjrzyjmy z kokonu

https://www.rp.pl/article/20180927/OPINION/309279872  

Gomułka: Przyszłość Starego Świata

https://www.rp.pl/Opinie/309309912-Polska-2050-Przyszlosc-Starego-Swiata.html&cid=44  



ASTROMAN Magazine - 2018.09.10

The huge success of a Polish Kozminski University in the world rankings "Financial Times" Masters in Management 2018

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2580  


ASTROMAN Magazine - 2018.01.19

Prof. Andrzej K. Koźmiński: Suwerenność ekonomiczna we współczesnym świecie to mit

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2421  


ASTROMAN Magazine - 2017.12.09

Honorary doctorate of ESCP Europe, the oldest business school in Europe, to Professor Andrzej Koźmiński

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2398  


ASTROMAN Magazine - 2017.12.09

Profesor Witold Kieżun:  Patriotyzm ekonomiczny Koźmińskich

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2397  


ASTROMAN Magazine - 2017.05.09

Prof. Andrzej K. Koźmiński: Czwarta fala globalizacji

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2240  


ASTROMAN Magazine - 2017.02.02

Prof. Andrzej K. Koźmiński: Nowy pragmatyzm kontra nowy nacjonalizm

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2187  


ASTROMAN Magazine - 2016.12.05

Prof. Andrzej K. Koźmiński: Firmy muszą być zwinne

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=2167  


ASTROMAN Magazine - 2015.08.04

Prof. Andrzej Koźmiński: Dezercja elit

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1947  


ASTROMAN Magazine - 2014.09.26

Profesorowie Akademii Leona Koźmińskiego: Grozi nam kryzys społeczny, a nie ekonomiczny

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1796  


ASTROMAN Magazine - 2013.07.09

Prof. Andrzej Koźmiński: Hipokryzja i medycyna

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1493  


ASTROMAN Magazine - 2013.02.20

Prof. Andrzej Koźmiński: Armia okupacyjna jest w Polsce

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1412  


ASTROMAN Magazine - 2011.08.06

Najbardziej prestiżowa międzynarodowa akredytacja dla polskiej Akademii Leona Koźmińskiego

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1029  


ASTROMAN Magazine - 2011.03.06

Błędy tak zwanych fachowców od gospodarki to nie wyjątek, tylko reguła

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=913  


ASTROMAN Magazine - 2010.10.27

Najlepszy w Polsce Executive MBA to program Akademii Koźmińskiego

https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=830  


ASTROMAN Magazine - 2010.02.06

Trzeci sukces uczelni Koźmińskiego w rankingu "Financial Times"


https://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=659  



ASTROMAN Magazine

Publikacja tekstów pochodzących z wydawnictw prasowych bądź elektronicznych prezentowanych w ASTROMAN Magazine nie ma charakteru komercyjnego, służy wyłącznie celom edukacyjnym, dydaktycznym i naukowym - zgodnie z Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 04.02.1994 r. (Dz. U. z dn. 23.02.1994 r. nr 24, poz. 83).



Editor-in-Chief of ASTROMAN magazine: Roman Wojtala, Ph.D.


wydrukuj ten artykuł
  strona: 1 z 1
polecamy artykuły
Selena Group - increase of net profit in the very first quarter of 2019
IBM: Major Ocean Carriers CMA CGM and MSC to Join TradeLens Blockchain-Enabled Digital Shipping Platform
deepsense.ai: A comprehensive guide to demand forecasting with machine learning
Wojciech Kostrzewa nowym Prezesem Polskiej Rady Biznesu
Uroczysta Gala Nagrody Polskiej Rady Biznesu 2019
SpaceX launched 60 Starlink satellites from Space Launch Complex 40 at Cape Canaveral Air Force Station, Florida
ImpactCEE 2019: Danubia NanoTech wins the PowerUp! Grand Final 2019
Panasonic Launches Comprehensive Showroom for Residential Materials such as Kitchens in India
HPE to acquire supercomputing leader Cray. Combined Company Will Drive Next Generation of High Performance Computing
Lilium reveals new air taxi as it celebrates maiden flight
SIEMENS "Local" data processing - Edge Computing simplifies data processing in intelligent factory Amberg
Anno Borkowsky appointed to the LANXESS Board of Management
Application phase for the seventh BASF and Volkswagen "Science Award Electrochemistry" has begun
Selena Group: Tytan mounting foams of the new generation speed up the installation of doors and windows
Prestiżowe tytuły "Inwestor bez granic" przyznane podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego
strona główna  |  oferty pracy  |  executive search  |  ochrona prywatności  |  warunki używania  |  kontakt     RSS feed subskrypcja RSS
Copyright ASTROMAN © 1995-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: TAU CETI.