Prof. dr hab. Witold Orłowski Foto dzięki uprzejmości Studio Opinii

Warszawa – 05 października 2012

Poniżej zamieszczamy pełny tekst prof. dr hab. Witolda Orłowskiego dotyczący globalnego kryzysu finansowego.


Too big to fall


Jak się powszechnie sądzi, jednym z głównych błędów, do jakich dopuszczono w ciągu minionego półwiecza na rynku finansowym, była zgoda na ukształtowanie się gigantycznych grup bankowych, o aktywach idących w biliony dolarów i euro. Wobec takich gigantów bezradni są i ludzie, i firmy, i rządy.

Brytyjski Barclays, holenderski ING, francuski BNP Paribas zarządzają aktywami większymi od PKB swoich krajów.
Ich ewentualny upadek wywołałby niewyobrażalną katastrofę.

Rząd Niemiec zagwarantował swoim obywatelom, że w razie bankructwa jakiegokolwiek banku wypłaci 100 proc. ulokowanych tam depozytów.

Jak miałby to jednak zrobić, skoro całe roczne dochody rządu federalnego są kilkakrotnie mniejsze od depozytów w samym Deutsche Banku?

W takiej sytuacji rządy muszą więc pomagać bankom bezwarunkowo i za wszelką cenę.
A to budzi oburzenie, zwłaszcza gdy przypomni się stare powiedzenie, że banki to mistrzowie w prywatyzowaniu zysków i nacjonalizowaniu strat.

Za problem ten zabrali się regulatorzy najważniejszych obszarów finansowych świata – USA, Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii.

Diagnoza jest zawsze podobna: pozwoliliśmy urosnąć bankowym gigantom, którzy teraz trzymają nas w szachu.

Po pierwsze, owi giganci zapuścili się na pola ryzykownych operacji finansowych, na których nie mieli prawa się znaleźć – a przynajmniej nie mieli prawa narazić w ten sposób na szwank oszczędności setek milionów ludzi, którzy im je zawierzyli.

A po drugie, skala ich działalności jest dziś tak ogromna, że upadek któregokolwiek mógłby spowodować załamanie całego globalnego systemu finansowego.

Konsekwencja jest dość prosta.

Kiedy ryzykowne operacje przynoszą kolosalne straty, giganci momentalnie ustawiają się w kolejce po państwową pomoc.
A następnie z beztroskim uśmiechem wyjaśniają: owszem, poszaleliśmy i straciliśmy górę pieniędzy. Ale jeśli nas nie uratujecie, miliony ludzi stracą oszczędności, a kolejne miliony mogą stracić pracę.
My nie jesteśmy zwykłymi firmami, które po prostu bankrutują.
My jesteśmy gigantami, którzy idąc na dno pociągną za sobą kolejne banki, kolejne przedsiębiorstwa, kolejne gospodarstwa domowe.

Recepty, które proponuje się w tej sprawie, są zazwyczaj podobne.

Po pierwsze, zakaz łączenia działalności ryzykownej – np. gry na giełdach i operacji na instrumentach finansowych – ze standardową działalnością bankową, czyli zbieraniem od ludzi depozytów i udzielaniem kredytów (taki rozdział, zwany aktem Glassa-Steagala, obowiązywał w USA od roku 1933 do 1999, w Europie nigdy go nie było).

Po drugie, stworzenie barier dla wzrostu wielkości banków – a wręcz przymusowy podział banków wielkich na mniejsze.
Takim mniejszym bankom można byłoby w razie czego powiedzieć: nie dostaniecie pomocy rządowej, jeśli źle zarządzaliście pieniędzmi – bankrutujcie.
Wasz upadek na pewno będzie bolesny, ale nie spowoduje załamania całej gospodarki.

Problem w tym, czy owe recepty naprawdę wystarczą.

W czasie poprzedniego wielkiego kryzysu z lat 30. banki były znacznie mniejsze niż dziś. A jednak, choć teoretycznie upadek żadnego z nich nie powinien powodować dramatu, dramat nastąpił.

Banki są bowiem połączone ścisłą siecią powiązań, a upadek jednego pociągał za sobą kolejne – tak że w sumie w samych USA zbankrutowało kilka tysięcy banków.

Podobnie naiwna wydaje się wiara w zbawienną moc przywrócenia aktu Glassa-Steagala: w końcu banki inwestycyjne, których nadmierna pomysłowość doprowadziła do obecnego kryzysu, wcale nie łączyły swojej działalności z depozytowo-kredytową.

Choroba jest, na pewno trzeba znaleźć na nią szczepionkę.
Ale opracowanie skutecznych recept będzie znacznie trudniejsze, niż się dziś twierdzi.


Witold Orłowski


Źródło: www.ekonomia24.pl



Prof. dr hab. Witold Orłowski

Dyrektor Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej
Główny doradca ekonomiczny PwC w Polsce

Prof. dr hab. Witold Orłowski Foto dzięki uprzejmości Szkoły Biznesu PW

Prof. Witold Orłowski – Główny doradca ekonomiczny firmy PricewaterhouseCoopers w Polsce, założyciel znanego Niezależnego Ośrodka Badań Ekonomicznych NOBE, w latach 2002-05 szef zespołu doradców ekonomicznych Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Jest charyzmatycznym wykładowcą z dziedziny makroekonomii, autorem wielu książek naukowych i publikacji w tej dziedzinie.

Od 2003 roku pełni funkcję Dyrektora Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej.


Źródło: Szkoła Biznesu Politechniki Warszawskiej

http://www.biznes.edu.pl/  



ASTROMAN Magazine - 2012.09.22

Professor Agnieszka Zalewska elected President of CERN Council, is the first woman to fill this position

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1317  


ASTROMAN Magazine - 2012.09.11

Rola innowacji w walce z kryzysem gospodarczym. World Technopolis Association, Gliwice 2012

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1310  


ASTROMAN Magazine - 2012.09.02

San Leon to announce that it has found oil in southwest Poland

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1308  


ASTROMAN Magazine - 2012.08.05

Tomasz Wróblewski: Za jeden uśmiech

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1291  


ASTROMAN Magazine - 2012.08.04

Polska - Chiny. Polskie wizyty i delegacje w Chinach dla rozwoju współpracy gospodarczej

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1287  


ASTROMAN Magazine - 2012.07.22

Spintronika: Powstał nowy typ tranzystora, owoc polskiej technologii

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1281  


ASTROMAN Magazine - 2012.07.20

Prof. Witold Orłowski: Idzie wysoka fala!

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1278  


ASTROMAN Magazine - 2012.07.19

W Warszawie powstaje najwęższy dom świata - Etgar Keret's House

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1277  


ASTROMAN Magazine - 2012.07.16

Filatelistyczny Oscar dla polskiego znaczka pocztowego pachnącego jałowcem

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1274  


ASTROMAN Magazine - 2012.07.12

Prezes PAA powołał Radę ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1272  


ASTROMAN Magazine - 2012.06.29

Prof. Witold Orłowski: Jakim cudem Polska pozostaje zieloną wyspą Europy?

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1263  


ASTROMAN Magazine - 2012.06.27

Robert Gwiazdowski: Wirusy polskiej gospodarki się uodporniły

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1262  


ASTROMAN Magazine - 2012.06.15

Tomasz Wróblewski: Przerdzewiała czwarta władza

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1256  


ASTROMAN Magazine - 2012.06.02

Dr Mieczysław Groszek: uczelniane Biuro kariery - szansa na pracę czy iluzja

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1249  


ASTROMAN Magazine - 2012.05.06

Prof. dr hab. Andrzej Udalski jest członkiem zagranicznym Amerykańskiej Akademii Nauk (U.S. National Academy of Sciences)

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1235  


ASTROMAN Magazine - 2012.04.28

Prof. Witold Orłowski: Klęska programu cyfryzacji polskiej administracji

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1226  


ASTROMAN Magazine - 2012.04.21

Tomasz Wróblewski: Pożegnanie z błękitnym światem. Żyjemy w świecie cybernetycznych nomadów

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1223  


ASTROMAN Magazine - 2012.04.17

Robert Gwiazdowski: Pies za miliard złotych

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1221  


ASTROMAN Magazine - 2012.03.13

Janusz Steinhoff: Nowy podatek zaszkodzi wydobyciu miedzi, srebra i gazu z łupków

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1201  


ASTROMAN Magazine - 2012.03.02

Robert Gwiazdowski: Gazowa gra. Gazprom a Polska i Unia Europejska

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1189


ASTROMAN Magazine - 2012.02.12

Tomasz Wróblewski: Światy idealne. Czy moralne jest sięganie do cudzej kasy, a niemoralne zaciskanie pasa?

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1177  


ASTROMAN Magazine - 2012.01.24

Robert Gwiazdowski: Praca na etacie najbardziej opłaca się państwu

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1158  


ASTROMAN Magazine - 2011.12.26

Tomasz Wróblewski: Życzenia dla Polski. Dajmy sobie szansę, żeby być znowu krajem wielkiej mocy

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1132  


ASTROMAN Magazine - 2011.12.26

Robert Gwiazdowski: Suwerenność walutowa jest cennym zasobem Polski. Możemy zyskać na kryzysie

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1130  


ASTROMAN Magazine - 2011.12.04

Tomasz Wróblewski: Wzrostu nie da się dodrukować

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1114  


ASTROMAN Magazine - 2011.10.30

Tomasz Wróblewski: Partia z fasonem

http://www.astroman.com.pl/index.php?mod=magazine&a=read&id=1090